Halk arasında “takıntı”, İslâm literatüründe ise “vesvese” olarak bilinen bu durum, tıp ilminde “obsesyon” hastalığı olarak tanımlanmaktadır. Vesvese gerek itikadî gerekse ibadetlerle ilgili hususlarda kişinin bir şeye iman edip etmediği veya bir ibadeti yerine getirip getirmediği konusunda aşırı derecede bir şüpheye düşmesi halidir. Vesvese kalbe veya zihne, şeytan veya nefis tarafından atılan tedavisi mümkün bir psikolojik rahatsızlıktır. Nitekim Allah Teâlâ “Öyle bir şeytan ki, insanların kalplerine vesvese verir.” buyurmaktadır.[1] Önlem alınmadığı takdirde yayılır ve diğer ibadetlere de sirayet eder. Özellikle ibadetler hususunda sıkça rastlanan vesvese, kişiye abdestinin veya namazının sahih olmadığı hissini vererek onu daima meşgul eder. Bu sebeple Hz. Peygamber (s.a) “Abdest ancak ses ve koku olduğunda gerekli olur.”^[2] buyurarak bu konuda takınılması gereken tavrı beyan etmiştir. Ayrıca bu duygulara kapılan kişilerin Kur’ân’dan âyet ve dualar okuyarak Allah’a sığınmaları gerekir. Nitekim Kur’ân bunu şöyle tavsiye etmektedir: وَاِمَّا يَنْزَغَنَّكَ مِنَ الشَّيْطَانِ نَزْغٌ فَاسْتَعِذْ بِاللّٰهِ اِنَّهُ سَميعٌ عَليمٌ اِنَّ الَّذينَ اتَّقَوْا اِذَا مَسَّهُمْ طَٓائِفٌ مِنَ الشَّيْطَانِ تَذَكَّرُوا فَاِذَا هُمْ مُبْصِرُونَ “Eğer şeytandan bir kışkırtma (vesvese) seni ayartmaya çalışırsa, hemen Allah’a sığın. Takvâ sahipleri, içlerine şeytandan gelen bir saptırıcı fikir doğduğunda O’nu düşünüp hemen gerçeği görürler.”[3] يَٓا اَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَٓاءَتْكُمْ مَوْعِظَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَشِفَٓاءٌ لِمَا فِي الصُّدُورِ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنينَ “Ey insanlar! (Kur’ân) Rabbinizden size bir öğüt ve gönüllerdekine şifâ, inananlara doğruyu gösteren bir rehber ve rahmet olarak gelmiştir.”[4] 

Bazen de kişi abdest alıp almadığı konusunda vesveseye kapılabilmekte ve abdest azalarını tekrar tekrar yıkamaktadır. Bu kişinin vesveseden kurtulabilmesi için iradesini iyi kullanması gerekir ve Hz. Peygamber’in (s.a) abdestte kullandığı yaklaşık 750 gramlık (bir müd) suyu bir kaba koymalıdır. Bundan fazlasını harcamanın israf ve haram olacağını bilinçaltına yerleştirerek öylece abdest alması bu vesveseden kısa sürede kurtulmasına bir ölçüde yardımcı olacaktır.

[1]   Nâs, 114/6.

[2]   Buhârî, “Vudû”, 4, 36; Müslim, “Hayz”, 99; لَا وُضُوءَ إِلَّا فِيمَا وَجَدْتَ الرِّيحَ أَوْ سَمِعْتَ الصَّوْتَ

[3]   A’raf, 7/200-201.

[4]   Yûnus, 10/57.