Soru:

Evlilik akdi sırasında kadının kocasına: “ikinci bir evlilik yapmazsan” veya “şehir dışına taşınmazsan seninle evlenirim” şeklinde bir şart ileri sürmesi câiz mi?

Cevap:

Evlilik akdi sırasında kadının erkeğe başka bir kadınla evlenmeyeceğine veya başka bir şehre taşınmayacağına dair bir şart ileri sürmesi Hanefî ve Şafiî mezhebine göre caiz olmayıp, geçersizdir. Nitekim İmam Muhammed “Nikahta ileri sürülen her bir şartın batıl, nikahın ise geçerli olduğunu[1] bildirmektedir. Zira âyette “Size helal olan ve hoşunuza giden diğer kadınlardan ikisiyle, üçüyle ve dördüyle evlenin[2] şekliyle mubah kılmışken kadının buna bir sınırlandırma getirmesi câiz görülmemiştir. Çünkü akte mugayir şart ileri sürülemez. Hanbelî mezhebi ise kadının bu şartının geçerli olduğunu, erkeğin ise bu şarta vefa göstermesi gerektiğini savunmaktadır. Onlar erkeğin bu şartı yerine getirmemesi halinde kadının boşanma davası açabileceğini savunmaktadırlar.[3]

[1]  Şeybânî, el-Hücce alâ ehl-i’l-Medine; وكل ‌شَرط فِي النِّكَاح فَلَيْسَ بجائز وَالنِّكَاح جَائِز

[2]  Nisâ, 3; فَانْكِحُوا مَا طَابَ لَكُمْ مِنَ النِّسَٓاءِ مَثْنٰى وَثُلٰثَ وَرُبَاعَۚ

[3]  İbn Kudâme, el-Muğnî, 6/306;  أَنَّ ‌الشروطَ ‌فى ‌النِّكاحِ تنْقَسِمُ أقْساما ثلاثةً؛ أحدها، ما يَلْزَمُ الوفاءُ به