Soru: Son dönemlerde insanlar aynı kabre farklı senelerde birkaç kişiyi defnetmektedirler. Bu durum câiz mi? 

Bir mezara ikinci bir defin yapılabilmesi için önceki insanın tüm kemiklerinin yok olmuş olması gerekir. Aksi takdirde böyle bir kabri açmak ölen kişiye hürmetsizlik sayılacağından câiz değildir.[1] Kemiklerin yok olması ise iklim ve toprağın yapısıyla doğru orantılıdır. Soğuk iklimlerde ve asit oranı az olan topraklarda kemikler 200-300 yıl bozulmadan kalabilirken sıcak bölgelerde ve asidi çok olan topraklarda kemiklerin yok olma süresi 25-30 yıl civarındadır. Dolayısıyla 10-15 yıl önce ölmüş bir kişinin mezarını açıp başka birini koymak câiz değildir. Böyle bir durum hem kabirde yatana hem de yeni ölen kişiye saygısızlık, hürmetsizliktir. Zira hiç kimse öldükten sonra mezarının açılıp kemiklerinin bir yere yığılmasına razı olmaz. Üç beş kuruşun hesabını yaparak ölülere eziyet etmemeli. Bizlere onca servet bırakan büyüklerimize iki karış toprağı çok görmemeli, onları hem bu dünyada hem de kabirde rahat ettirmeliyiz. Bu sebeple kabirleri henüz kimse defnedilmeden önce ileriye dönük olarak iki hatta üç kişiyi alabilecek derinlikte kazmalı ki zamanla birkaç kişi defnedilebilsin ve bir önceki kişi rahatsız edilmesin.

[1] Mevsılî, el-İhtiyâr, 1/96; وَيُكْرَهُ أَنْ ‌يُدْفَنَ اثْنَانِ فِي قَبْرٍ وَاحِدٍ إِلَّا لِضَرُورَةٍ