Hutbe sırasında konuşan birini uyarmak câiz mi?
Cuma hutbesi sırasında cemaatten herhangi birinin namaz kılması, biriyle konuşması, selam verenin selamını alması, aksırana “yarhamuke Allah” demesi veya telefon vs. ile meşgul olması tahrimen mekruhtur.[1] Zira Ayet-i Kerime’de “Kur’ân (hutbe) okunduğu zaman onu dinleyin ve sessiz durun ki rahmete nâil olasınız.”[2] yine hadis kaynaklarında Hz. Peygamber (s.a) “Cuma günü imam hutbe okurken arkadaşına (yalnızca) ‘dinle’ desen (dahi yine) boş, lüzumsuz konuşmuş olursun.”[3] buyurarak meselenin ehemmiyetine işaret etmiştir. Mezkûr kaynaklarda böyle bir kişinin Cuma namazının sahih olmakla birlikte sevabından mahrum kalacağı bildirilmektedir.
Fakat hutbe sırasında Hz. Peygamber’in (s.a) ismi anıldığında kişinin sessizce salavat getirmesi ve hatibin duasına yine sessiz bir şekilde ‘âmin’ demesi caiz görülmüştür.[4] Ayrıca kişinin gördüğü yanlış bir şeyi konuşmaksızın eliyle işaret etmesi bazılarınca mekruh görülmüş olsa da tercih edilen görüşe göre herhangi bir keraheti söz konusu değildir.[5]
[1] Kâsânî, Bedâiu’s-sanâi’, 1/264; İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, (İstanbul: Kahraman Yay., 1984), 2/158-159.
[2] Araf, 204; وَاِذَا قُرِئَ الْقُرْاٰنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَاَنْصِتُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ
[3] Buhârî, “Cum‘a”, 36; Müslim, “Cum‘a”, 11-12.
[4] Kâsânî, Bedâiu’s-sanâi’, 1/264.
[5] Aynî, el-Binâye, (Beyrut: Darül Kütübil ilmiyye 2000), 3/88.