Resim, suret ve çizgi filmin yoğun olduğu dijital dünyaya Müslümanca bakış açısı nasıl olmalı?
Selamunaleyküm hocam.
Zamanımızda çizgi filmler ve dijital oyunlar çocukların hayatında çok önemli bir yer tutuyor. Neredeyse her çocuk bu tür içeriklerle büyüyor. Ailelerin de çocuklarını bunlardan tamamen uzak tutması günümüzde pek mümkün görünmüyor.
Ancak İslam kaynaklarında, özellikle sahih hadislerde, canlı varlık resmi ve heykel (suret) yapımıyla ilgili çok açık uyarılar var. Mesela, “Her suret yapan cehennemdedir. Yaptığı her suret için orada bir kişi yaratılarak ona cehennemde azap edilecektir.” (Buhârî, Müslim) ve “Bu suretleri yapanlara kıyamet günü ‘Haydi, yaptıklarınıza can verin!’ denilecek ve azap edileceklerdir.” (Buhârî, Müslim) gibi hadis-i şerifleri okudum.
Bu çerçevede aklıma bazı sorular takıldı:
1.soru:
Bugün çocukların çizgi film izlemesini veya dijital oyun oynamasını tamamen engellemek çok zor. Ayrıca yabancı yapım çizgi filmler ve oyunlarda bazen İslam’a aykırı fikirler (mesela LGBT gibi) veriliyor.
Bu durumda biz Müslümanlar olarak çocuklara iyi ahlakı ve İslamî değerleri öğreten çizgi filmler veya oyunlar üretmeli değil miyiz? Bu alanda çalışmak ve çocuklarımızı bu yolla korumaya çalışmak caiz midir?
Ama öte yandan, yukarıda geçen hadislerde canlı resim ve heykel yapımı yasaklanmış. Peki, Allah rızası için çocuklara güzel şeyler öğretmek amacıyla çizgi film karakterleri yapmak veya oyunlar tasarlamak da bu yasaklara girer mi? Bu işi yapanlar bu hadislerin muhatabı olur mu? Bu konuda nasıl bir yol izlemeliyiz?
Ve yine kitaplar ve dijital materyallerde eğitim amaçlı sûret çizimi caiz midir ?
2.Soru:
Bir de şunu merak ediyorum: Sadece hobi olarak resim çizmek caiz midir? Eğer caiz değilse, daha önce çizdiğimiz resimler varsa, bunları yok etmek ya da silmek gerekir mi? Ayrıca tövbe etmemiz gerekir mi?
Allah Teâlâ ilminizi artırsın, bize de doğru yolu göstersin.
Resim ve heykel meselesiyle ilgili bir kaç soruya da cevap vermiştik. Tekrara düşmeden kısaca ifade etmek gerekirse sanatsal abide adı altında insan ve hayvana ait heykel, büst ve anıt gibi tasvirleri yapmak kesinlikle haramdır, tapınma ve tazime sebep olduğunda ise şirktir, küfürdür. İnsan ve hayvan resimleri çizmek o derece olmasa da mekruhtur.
Tüm dünyada çizgi film ve filmler, insanları özellikle şerre kanalize etme hususunda etkin bir güç olarak kullanılmaktadır. Umumü’l-belvâ diyebileceğimiz bu durum yedisinden yetmişine her kesimi etkisi altına alabilmektedir. Dolayısıyla meseleye zaruriyat zaviyesinden bakmak ve ya onun denginde veya daha üzerinde bir güçle mücadele etmek gerekmektedir. Bu sebeple helâl ve meşru sınırlar dairesinde kalmak şartıyla ve hobi olmamak kaydıyla özellikle yeni nesil çocukları bu zararlı durumdan koruma adına çizgi roman veya çizgi film yapmakta bir sorumluluk olmayacağını umuyoruz. Allahu alem